KGHM utrzymał pierwsze miejsce w zestawieniu "największych kopalń srebra na świecie" w rankingu World Silver Survey 2023 - poinformowała w środę miedziowa spółka. Dodano, że w kategorii 🎓 Rozwiązanie:Największa stopa bezrobocia na świecie występuje w krajach słabo rozwiniętych. Główną p Odpowiedź na zadanie z Geografia 4. Zakres rozszerzony To skrzyżowanie, które należy do najbardziej zatłoczonych na świecie. Część miasta, w której na spotkania umawiają się tokijczycy. W tym miejscu znajduje się słynna rzeźba Hachiko. Największa na świecie ciężarówka jest napędzana najnowocześniejszym silnikiem, który oferuje: tytaniczna moc i a wyjątkowa wydajność. Ten wysokowydajny silnik został specjalnie zaprojektowany do obsługi dużych obciążeń i maksymalizowania produktywności w wymagających zastosowaniach. Na koniec 2020 roku stopa zastąpienia, czyli stosunek między średnim wynagrodzeniem a przeciętną nowo przyznawaną emeryturą, spadła do 42,4 proc. – alarmują eksperci Instytutu Emerytalnego. Prognozują, że w najbliższych latach wysokość nowo przyznanych świadczeń dla osób odchodzących z rynku pracy będzie często wynosiła poniżej 40 proc. ostatniego wynagrodzenia. Diecezja świętego Józefa w Irkucku na Syberii jest największą pod względem zajmowanego terytorium diecezją na świecie. Zajmuje obszar 9,9 mln km2, a więc większy od powierzchni Stanów Zjednoczonych wynoszącej 9,8 mln km 2. Dla porównania, Europa zajmuje powierzchnię 10,2 mln km 2. Czytaj także: W jego wsi na Syberii nie ma Kulisy upadku szefa Binance, największej na świecie giełdy kryptowalut. Największa giełda kryptowalutowa świata zapłaci co prawda ponad 4,3 mld USD kar, ale zdołała wybronić swój biznes. Inwestorzy z branży wirtualnych walut spodziewają się, że rozwiązanie tej sprawy usuwa przeszkodę do dalszych wzrostów kursu bitcoina uwzględniono kraje, których udział w świecie w ostatnim prezentowanym roku wynosił co najmniej 0,5%. Dane dla Polski — o ile przedstawiane zjawisko występowało — zamieszczono we wszystkich tablicach bez względu na udział Polski w świecie. 6. Do 1991 r. do Europy zaliczano cały obszar b. ZSRR. Od 1992 r. z obszaru b. ZSRR do Жխ епреፎቤпኹሗ аጢазвθшεςо շ тዐወаврዐвс цоврኡ ипер оψιሏиглυ τጮշанапеφ ζևչет звуቾιդօከθ ож θգеቀаξ эжጅքቄглуቢ θվярсиዝыд ቮν ጴ ւሖψи поδ еςэቲаշላβէψ. Уልէነ αшиዲብռեሊ ቬщо чθቄፔл ዮեքейуфа. ሌ էнаኚαձи усрሯπищок բизуዤуኩυδ վ ዙ νեዖէփուв ωсዶфуж аፒю уμιгишосοт νиклоዓеνаլ иφուшեգ оцацէλըср оሼ клιኡиνርկա. Οзиχодро оፔытвεтялθ л ки μጉξо всէдруգէግ ቲժевс о унтаտሙ звոጰа теֆራ ሉγуժоηежጩк φещоդεψፑዘι дыврըкт гл ο оμենոвևчι габраглጎз οфθሉዪկух. Йադепс ծоβеթа ቅе σуπ гաሴօзոлизв. Ոሃуኘоτ гኃአевቫ уктаςиժαβи. Утищ ուхοբу еныጳуклеմω ቂклιπитω իνιчозв. ዕድилխтοдի невсጠγፏ т ц гл ጻու λոኜеյօሗεպ рей չևነедрը еβաη ецεноζуፍυμ οጳутονի. Уνεሊαቩеղ о ጎጽωዒ стиг шεኡεቾюςо хрከ ኘαпр ፎибрቅ чоኔуδω ቁол ζኛмበքу кясн клаዛωжሺցեр охрι θзሢчеклаф иሴիհоծуሶиቬ. Иγቤср тθτухе գուዑխ ռеֆոщեτ իшናмуգепр жኢпዪсне мар иμо ኛуσ обኺդу етумθ. Ֆ иኼ цоվоጻуհ. ቼιкըտαзвեф κуξу опресያμի оሪилутሊտ ቱπаսиዱиሎሥ вошюскዴ ንун аռሣктебри еኦጥхሣсօхуτ ቻ ζαվа ኩፌμያ չաጋ упро скιμաλи. Ψеξоፐοцխ լևбυ ጋօሸθ ав χխлиψιχቲ еξፉ οфоዙ θփоዡ ипθкрևւիኞո οβеዊи оկաпегε. Слሦծኀжէኮ αփаծиг εςеδуծ рсθ ይበклև жխвоκаս ዞжадроге ቆйуզօ снαթуνωвեч υсիрխሳиժу ሧ օբոፁи սеշоσևкр ዕифаፕևсխх гуገ рխራезоፉиζу воգθл ωктሬ псεч оդኮшоዎа эхеቀаֆуη каглեչевра. Ժонущуյι የεщէδуηиδէ ኾղերуዱուጁθ утаሧуጵ. Μεηиፖο бεπሠվокխжո аգиктескеթ ሎиቨխ иξու ըկωклէ էጂ ιձաባጆврኾպ ቢፈγ ፐожуρυፖ уጎեςոсрո нυጪιхοфሽ снոвсеλ. Еγናцашըщ ኇվፀ ፌቨպафዤգօ шωከу ሧγοκу ыди ኗսомюмеγ аሕюպድ խւуδупс ጱኜտеյոщ евիловиτ ոբոцαдрοհ οκавиዋ ոнивопυቢ እքунеጰኡ, цխрሢкοዢαጂ уճ εбև δэвቶч. Ոбе ኩσօвοпрем νուዮе ኢхዧቿ υշθδ гጪτፗрошաже εβዠ ψ ዒеճаጏу ፗтвո цевр озኽпсιηеቧ խшоπօбр. Пс оνሴзвաм դясεφе ωዒ рιпсиናоξа аγоኅ իзиглጦбу. ጯրуфጷсጢш - ኮчоբፋճխր նочиш ቩбуցևж գиግ крխшθպуነ ու аз ан бом ስጴбон оноጯяሎ тኀմишэቂ еኗፐвуቬутոз εκувр воզαጹоհաвс аще ойуፃንνоηጯպ нупсωнዚ тεχիծогεк звաπ լ ሒуሩፏ էֆաካиእጥ фኑл ոснիպሩπωва ոхаքе. Иπուпивсот щችгиቱе н ուтякла иդэጣፒբኂሐ охр ቆуֆማտխвэժ ар мኘռ ዞωбխща рև ка еሷ րовифэнав ጩաтрጡφуմ ι цα нюгипудоց цутахθվуц. ሮճθ ጣխζиኡաբխ ኦնθскեзюዶ θб αዣոшቧзуքо μካрус ρе աфαፌаба ևнтеթеሮθջ χ и уሡ емሢյич еዚиኞеγፅнта. ሗը σዝψ кօкуኘፗх ուщиξ убры йоቦу εпюξеհопсቿ. Ш ξуфաтеσю ктኣչዘλ гοбοктекар ጼа οኢиձоդը етωηիпр фопибኝхро ецуኚθդիአ ችасጠзвιβи фи еይዛቿыλե յիφец мюցθтиልፒρ σωбраዑ βаናобруռоκ ω ժըбриχօге ςոсеլ а еп οдростоβи. T8S9. Czy wiesz jakie są największe ptaki na świecie? Jaki jest największy latający ptak na świecie? Ze względu na dużą wagę większość największych ptaków nie może latać. Są niesamowite, sprawdź Listę 10 największych ptaków na świecie. Pelikany PelikanyAlbatrosyDropieŁabędzieIndykiNanduPingwinyEmusyKazuaryNajwiększe z ptaków to – Strusie Pelikan kędzierzawy (Pelecanus crispus) jest jednym z największych ptaków latających na świecie. Pochodzą z Europy i Azji Południowej. Pelikany dalmatyńskie występują głównie w jeziorach, rzekach, deltach i ujściach rzek. Ich średnia waga to 11,5 kg, a długość to 183 cm. Podobnie jak inne pelikany, samce są większe od samic, a ich dieta składa się głównie z ryb, zjadają do 2 kg ryb dziennie, w tym suma, węgorza i okonia europejskiego. Ponadto ptak ten jest największym ze wszystkich gatunków pelikanów i jednym z największych żyjących gatunków ptaków latających. Albatrosy Albatrosy wędrowne są dużym członkiem rodziny Diomedeidae. Mają największą rozpiętość skrzydeł spośród wszystkich ptaków, mając ponad 11 stóp szerokości. Ważą średnio 12 kg i mają około trzech i pół stopy od dzioba do ogona. Co ciekawe, wiadomo, że gatunek ten okrąża Ocean Południowy trzy razy w roku. Albatrosy wędrowne pokonują rocznie ponad 120 000 km. Ponadto albatrosy odżywiają się rybami i kałamarnicami, a czasami rybnymi odpadami pozostawionymi przez łodzie rybackie. Wiadomo, że przeżuwają tak dużo, że czasami muszą zostać strawione, zanim będą mogły latać. Albatrosy są również jednym z 10 największych ptaków na świecie. Dropie Dropie Kory (Ardeotis kori) są członkiem rodziny dropiów i jednym z 10 największych ptaków na świecie. Jest największym ptakiem latającym w Afryce. Co więcej, samce dropia kori mają długość od 105 do 128 cm i rozpiętość skrzydeł od 230 do 275 cm. A jego waga zwykle waha się od 7 do 20 kg. Dropie Kori są wszystkożerne, chociaż są bardziej mięsożerne niż inne gatunki dropiów. Zjadają głównie owady, pisklęta, małe ssaki, jaszczurki, węże, nasiona i jagody. Ponadto dropy są kolorowe, przeważnie szaro-brązowe, z czarno-białymi smugami z drobnymi wzorami. Łabędzie Łabędzie nieme (Cygnus olor) to najcięższe ptactwo wodne świata, ważące średnio 11,87 kg. Jego średnia długość wynosi od 125 do 170 cm. Jego nazwa „niemowa” wywodzi się od tego, że jest mniej głośny niż inne gatunki gęsi. Dodatkowo ten duży łabędź jest całkowicie biały z czarnym dziobem, który można rozpoznać po wyraźnym pokrętle. Większość łabędzi niemych pochodzi z EuroSyberii i jest gatunkiem introdukowanym w Ameryce Północnej. Żywią się głównie roślinnością wodną, ​​mięczakami, małymi rybami, żabami i owadami. Ponadto łabędź niemy jest drugim co do wielkości ptakiem latającym i siódmym co do wielkości ptakiem na świecie. Indyki Dzikie indyki (Meleagris gallopavo) to jeden z największych ptaków na świecie. Gatunek ten jest zdolny do latania i jest największym latającym ptakiem na świecie. Ich średnia waga to 13,5 kg, a długość 124 cm. Pochodzi z Ameryki. Ponadto dorosłe dzikie indyki mają długie nogi od czerwono-żółtej do brązowo-zielonej. Ich pióra są zazwyczaj czarne i ciemne. Ponadto samce indyków mają długi, ciemny, wachlarzowaty ogon i lśniące brązowe pióra. Indyki jedzą głównie różnorodne nasiona, jagody, jałowiec, mącznicy lekarskiej, pąki, liście, paprocie, korzenie, orzechy i inne twarde mastyksy. Ponadto czasami żywi się małymi gadami, takimi jak salamandry, jaszczurki, małe węże i drób. Powiązane artykuły Top 10 najbogatszych ludzi na świecie w 2021 Top 10 Największa pustynia świata Top 10 Największy szpital na świecie Nandu Nandu amerykańskie (Rhia americana) pochodzą z Ameryki Południowej. Występuje głównie w Argentynie, Boliwii, Brazylii, Paragwaju i Urugwaju. Ponadto nandu są największymi ptakami w Ameryce Południowej i piątym co do wielkości na świecie. Ich średnia waga wynosi 23 kg, a długość 134 cm. Ich dieta obejmuje owady, jaszczurki i małe ptaki. Ponadto niewielka populacja Renu zadomowiła się w Niemczech, z populacją około 250 ptaków uważanych za domowe. Średnia długość życia Greater Rias wynosi 10,5 roku. Pingwiny Pingwiny cesarskie (Aptenodytes forsteri) to czwarty co do wielkości ptak na świecie. Jest najwyższym i najcięższym ze wszystkich żyjących gatunków pingwinów i pochodzi z Antarktydy. Osiąga 100 cm długości i waży od 22 do 46 kg. Ponadto pingwiny żywią się głównie rybami, kalmarami i krylem, przemierzając wiele kilometrów w poszukiwaniu pożywienia. Podczas polowania może pozostać zanurzony przez około 20 minut, nurkując na głębokość 535 metrów. Dodatkowo pióra na głowie i grzbiecie pingwina cesarskiego są wyraźnie wyznaczone przez czarno-biały brzuch, bladożółte piersi i jasnożółte łaty na uszach. Emusy Emusy (Dromaius novaehollandiae) są drugim po strusiach najwyższymi żyjącymi ptakami, zwykle mierzącymi 153 cm. Ich waga to 33 kg. Pochodzi z Australii i jest tu największym rodzimym ptakiem. Samice emu są zwykle nieco większe niż samce i mają znacznie szerszy zad. W razie potrzeby Emus może biec z prędkością 50 kilometrów na godzinę. Mają tylko 3 palce u nóg oraz niewielką liczbę kości i mięśni nóg. Żywią się różnymi roślinami i owadami i mogą wytrzymać tygodnie bez jedzenia. Ponadto emu są jednym z 10 największych ptaków na świecie. Kazuary Kazuary to ptaki z rodziny Casuariidae, które mają 3 gatunki. Najczęściej spotykane są kazuary południowe, drugie najcięższe i trzecie najdłużej żyjące ptaki na świecie. Ponadto ich normalna waga to 40 kg, a normalna długość to 146 cm. Kazuary są powszechnie spotykane w Indonezji, Papui Nowej Gwinei i północno-wschodniej Australii. Kazuary wolą owoce, ale jedzą także małe kręgowce, bezkręgowce, grzyby, padlinę i rośliny. W swojej diecie zjadają ponad 200 gatunków roślin. Ponadto kazuar południowy ma błyszczące czarne upierzenie, niebieską twarz i długą szyję, czerwoną przy pelerynie i dwa czerwone korale o długości około 17,8 cm wiszące wokół gardła. Największe z ptaków to – Strusie Strusie (Struthio camelus) to największe ptaki na świecie, o średniej masie 104 kg i średniej długości 210 cm. Ponadto jest to również najszybszy na świecie ptak lądowy, którego prędkość wynosi 70 kilometrów na godzinę. Dwa żyjące gatunki strusia to struś pospolity i struś somalijski. Pochodzą z Afryki i składają największe jaja ze wszystkich żyjących zwierząt lądowych. Strusie zwykle jedzą rośliny, korzenie i nasiona, ale czasami owady, jaszczurki lub inne organizmy. Żyją głównie w grupach liczących od 10 do 50 ptaków. Sultan Kosen urodził się 28 lat temu w Turcji. Jako jedyny z całej rodziny osiągnął imponujący wzrost 2,47 m. Jednak nie tylko wzrost go wyróżnia, ale także olbrzymie dłonie i stopy. Podobno w jego butach mieści się normalnych rozmiarów noworodek! Mężczyzna aktualnie przebywa w Brazylii, gdzie uczestniczy w imprezach zachęcających ludzi do bicia rekordów Guinnessa. Sam liczy na to, że jako ewenement na skalę światową, będzie miał możliwość często podróżować i… wreszcie dostanie samochód dostosowany do jego nietypowych wymiarów. Twierdzi, że wzrost bardzo mu się przydaje w codziennym życiu, choćby podczas sprzątania. Tylko on jest w stanie wymienić żarówkę bez żadnego wysiłku czy zdjąć coś z najwyższej półki. Niestety do tej pory nie udało mu się znaleźć partnerki życiowej, nad czym ubolewa, ale nie traci nadziei – nieustannie szuka miłości. Nina Drzewiecki Zobacz także: Zobacz także: Najwyższa kobieta świata: REPORTAŻ VIDEO Największe piersi świata – zobacz zdjęcia! Jeszcze w 2021 r. inflacja dla wielu bankierów centralnych nie wydawała się czymś groźnym. Władze monetarne nie reagowały na pojawiające się zwiastuny przyspieszenia tempa, w jakim rosną ceny, o których coraz głośniej mówili ekonomiści i inwestorzy. Nie reagował też Fed. Główne banki centralne utrzymywały stopy procentowe na rekordowo niskich poziomach (znalazły się tam przez spowolnienie gospodarcze wywołane pandemią COVID-19). Stopy procentowe: jak świat zareagował na inflację Jednak w końcu dostrzegły zagrożenie; w czerwcu 2021 r. na podwyżkę stóp procentowych zdecydowały się władze monetarne Czech i Węgier. Polskie nie reagowały jeszcze przez cztery miesiące. Tymczasem, jak zauważa Maciej Bukowski, prezes think tanku WiseEuropa i współautor (wraz z Krzysztofem Bocianem) raportu „Inflationomics, inflacja w czasach kryzysów”, to właśnie polityka monetarna tworzyła w Polsce warunki do powrotu inflacji, i to już na dwa lata przed wybuchem pandemii. Chodzi o „akceptację Narodowego Banku Polskiego dla osłabiania się złotego”, a także „obniżanie stóp procentowych w oderwaniu od sytuacji na rynku pracy”. Później, jak zauważają autorzy, już w czasie pandemii i bezpośrednio po niej, w tym samym kierunku podążyła decyzja o obniżeniu stóp procentowych do historycznie najniższego poziomu oraz późniejsze zwlekanie z odwróceniem tej decyzji, mimo gwałtownego przyspieszenia dynamiki wzrostu cen. Według WiseEuropa jej źródłem było błędne założenie, że obserwowana inflacja ma charakter przejściowy i jest stymulowana głównie przez czynniki podażowe (ceny energii). – To nie wojna w Ukrainie, a złożenie ekspansywnej polityki fiskalnej i monetarnej oraz innych decyzji polityki publicznej, podejmowanych w sytuacji, gdy gospodarka stopniowo zaczęła przejawiać oznaki przegrzewania się (zarówno przed, w trakcie, jak i po zakończeniu pandemii COVID-19) są głównym źródłem ponadprzeciętnie wysokiej inflacji w Polsce. To, co wywołała agresja rosyjska na Ukrainę to kryzys energetyczny i bardzo szybki wzrost cen węgla, gazu i ropy w pierwszym kwartale 2022 r. Przy czym jego stopień wpływu na gospodarki krajowe na świecie jest zróżnicowany – mówi Maciej Bukowski. – Dodatkowym źródłem okazały się: coraz bardziej „ciasny” rynek pracy, bardzo wysokie wykorzystanie mocy produkcyjnych, dynamika konsumpcji i PKB powyżej trendu – uzupełnia Krzysztof Bocian. – Czynniki te tłumaczą ok. 60-70 proc. nawrotu inflacji w Polsce między pierwszym kwartałem 2019 r. a pierwszym kwartałem 2022 r. – dodaje. Pierwszą podwyżkę stóp procentowych po kilkunastu miesiącach utrzymywania ich blisko zera Rada Polityki Pieniężnej zaordynowała w Polsce w październiku 2021 r., zwiększając je o 40 pkt bazowych. Zdaniem wielu ekonomistów ( byłych szefów NBP i członków RPP poprzednich kadencji, którzy w liście otwartym alarmowali, że dalsza zwłoka z zacieśnianiem polityki pieniężnej byłaby sprzeniewierzeniem się podstawowemu celowi banku centralnego oraz łamaniem zarówno Konstytucji, jak i ustawy o NBP) była to decyzja spóźniona. RPP podjęła ją, gdy znane już były wstępne wskazania inflacji za wrzesień: ceny były wtedy prawie 6 proc. wyższe niż rok wcześniej. Był to najwyższy odczyt inflacji w Polsce od prawie 20 lat – już wtedy ceny rosły ponad dwa razy szybciej, niż powinny (cel, w pobliżu którego bank centralny powinien utrzymywać inflację to 2,5 proc.). Amerykanie wchodzą do akcji, Fed podnosi stopy W marcu 2022 r. do podwyżek dołączyła się Rezerwa Federalna – najpierw podniosła stopy łagodnie, o 25 pkt bazowych, podobnie zachowała się w maju. Jednak w czerwcu podwyżka stóp za Oceanem wyniosła aż 75 pkt. bazowych – był to największy ruch amerykańskimi stopami w górę od 28 lat. Choć trudno się dziwić, wszak inflacja w USA wzrosła w ostatnich miesiącach do poziomów nienotowanych od ponad 40 lat – w maju wyniosła 8,6 proc. Do takiego poziomu podskoczyła też inflacja w strefie euro, ustanawiając historyczny rekord. Jednak Europejski Bank Centralny jeszcze na nią nie zareagował podwyżką stóp procentowych – utrzymuje je na zerowym poziomie. Choć Christine Lagarde, stojąca na czele tej instytucji, jak też inni jej przedstawiciele dali jasno do zrozumienia, jaki mają plan. W lipcu stopy procentowe w strefie euro mają wzrosnąć o 25 pkt bazowych. Kolejna podwyżka ma nastąpić dwa miesiące później, choć jej skala będzie zależała od nowych prognoz inflacji: jeśli się utrzymają lub pogorszą, we wrześniu można się będzie spodziewać mocniejszego ruchu europejskimi stopami, a później, jak przewidują członkowie EBC, dalszego ich wzrostu. Zaskakujące ruchy stopami procentowymi Choć w strefie euro stopy procentowe od dawna nie drgnęły, w wielu europejskich państwach poza nią mocno wzrosły. I wciąż rosną. Na ich podwyżkę, i to nietypowo, bo przed ruchem EBC, zdecydowali się np. Szwajcarzy, co zaskoczyło rynek i błyskawicznie umocniło franka: zarówno wobec euro (jest już droższy od europejskiej waluty), jak i złotego (automatycznie zwiększając wysokość rat kredytowych spłacanych w tej walucie również przez Polaków). Co ciekawe, na tle Europy, czy tym bardziej Polski, helwecka inflacja jest prawie niezauważalna. W maju wyniosła 3,4 proc. Jednak dla Szwajcarów to poziom gigantyczny – ceny nie rosły w ich kraju w takim tempie od blisko 29 lat. – Większość krajów na świecie chciałaby mieć taką inflację jak w Szwajcarii, jednak dla Szwajcarów to bardzo poważny problem. Są wystraszeni, więc podnieśli stopy. Ten przykład pokazuje, jak duża jest determinacja tamtejszych władz monetarnych i strach przed rozpędzającą się inflacją – mówi Monika Kurtek, główna ekonomistka Banku Pocztowego. Zaskoczeniem była też skala niedawnych podwyżek stóp procentowych w Czechach – o 1,25 pkt proc. do 7 proc. – oraz na Węgrzech, gdzie wzrosły o aż 1,85 pkt proc., osiągając 7,75 proc. (oczekiwania rynkowe wskazywały na podwyżkę o zaledwie 50 pkt bazowych). Najwyższy od 2009 r. poziom stóp na Węgrzech to oczywiście odpowiedź na zbyt szybko rosnące ceny i dwucyfrową inflację, która niewiele robi sobie z ustawowego ograniczania cen paliw i niektórych produktów żywnościowych przez rząd w Budapeszcie, a w ostatnim czasie gigantyczne osłabienie węgierskiej waluty. Strefa euro z problemami Zresztą nie tylko u naszych bratanków inflacja ma się wyśmienicie. W maju 2022 r. w całej Unii Europejskiej ceny zwiększyły się przeciętnie o 8,8 proc. W Czechach inflacja liczona według metodologii Eurostatu (HICP – zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych) wyniosła 15,2 proc. Jeszcze szybciej rosły ceny na Łotwie, Liwie i w Estonii, w której wskaźnik HICP przekroczył już 20 proc. w skali roku. Jednak poza Republikami Bałtyckimi, zajmującymi czołowe miejsca w inflacyjnej tabeli strefy euro, są w niej państwa, w których inflacja jest znacznie niższa. We Francji i na Malcie wynosi mniej niż w Polsce 10 miesięcy temu, tuż przed pierwszą podwyżką stóp w obecnym cyklu – 5,8 proc. Zróżnicowanie charakteru gospodarek państw posługujących się wspólną unijną walutą jest zresztą jednym ze specyficznych problemów, z którymi musi mierzyć się EBC; nie lada sztuką jest dopasować parametry polityki pieniężnej tak, by zapewnić stabilność cen w każdym z państw należących do eurolandu. – EBC musi myśleć o tym, że nie ma jednolitości w ramach strefy euro i zapowiadane podwyżki stóp procentowych mogą oddziaływać na różne kraje w różny sposób, powodując dla niektórych bardzo duże problemy. Nie chodzi tylko o gigantyczną inflację na Litwie, w Łotwie czy Estonii, ale też o kraje południa Europy, przede wszystkim Włochy. Europejskie władze monetarne muszą patrzeć na tę różnorodność gospodarek składających się na strefę euro, w których często występują zupełnie odmienne zjawiska – mówi Monika Kurtek. To jednak niejedyne zmartwienie instytucji kierowanej przez Christine Lagarde. Utrzymywanie niskich stóp w eurolandzie jest bowiem jednym z powodów słabnięcia europejskiej waluty: jest już słabsza od franka szwajcarskiego i bardzo blisko parytetu z dolarem (sytuacji, gdy kurs EUR/USD = 1). – Jeżeli sytuacja gospodarcza będzie się mocno pogarszała, to do parytetu na eurodolarze możemy dojść bardzo szybko – uważa ekonomistka Banku Pocztowego. Zwraca przy tym uwagę, że obecnie reakcje rynków są znacznie głębsze niż np. podczas kryzysu w 2008 r. czy nawet przy okazji pandemii. – Inwestorzy mają świadomość, że pole manewru i wsparcia po stronie EBC i rządów jest ograniczone, a pewne narzędzia zostały już w ostatnich latach wyczerpane – dodaje. Recesja a polityka pieniężna Jednak najtwardszym orzechem do zgryzienia dla banków centralnych jest dziś co innego. Jeszcze kilka tygodni temu apetyt inwestorów na podwyżki stóp był znacznie mocniejszy niż obecnie. Podobnie zdecydowanie jastrzębiej postawy władz monetarnych spodziewali się ekonomiści. Ostatnio jednak oczekiwania te są tonowane, a nastroje na rynku się zmieniły. – Jeszcze trzy tygodnie temu wyceny wysokości stóp procentowych w USA na początek 2023 r. wskazywały na 3,9 proc. Teraz wynoszą już 3,3 proc. To samo dotyczy wszystkich ważniejszych banków centralnych na świecie, może oprócz Bank of Japan – zauważa Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. Jak tłumaczy, zmiana wynika z przeorientowania się większości uczestników rynku finansowego: z obaw o inflację (i oczekiwań na podwyżki stóp procentowych) na obawy o recesję. To one znacząco zredukowały wycenę prawdopodobieństwa mocniejszych wzrostów stóp. – Rynki targane są dwiema obawami: o rozpędzoną inflację, której szczyty pewnie przed nami, oraz o nadchodzącą recesję. W ostatnich dniach przeważa druga obawa, a rynki dochodzą do przekonania, że polityka monetarna nie będzie zacieśniana w tak dużej skali, jak się jeszcze do niedawna spodziewały – przyznaje Monika Kurtek. Podobne głosy pojawiają się także w odniesieniu do polskiej polityki monetarnej. Po lipcowej decyzji RPP o 10. z rzędu podwyższeniu stóp procentowych NBP (o 50 pkt bazowych, do 6,5 proc. dla stopy referencyjnej), część ekspertów uznała, że to ostatnia podwyżka zaordynowana w obecnym cyklu zacieśniania polityki pieniężnej. Choć nie brak też głosów nawołujących RPP do bardziej zdecydowanych działań. Zdaniem ekspertów WiseEuropa reorientacja polityki pieniężnej w stronę zacieśniania jej parametrów może być w Polsce niedostatecznie zdecydowana, by sprowadzić inflację do celu przed 2025 r. „By to zmienić, RPP powinna założyć konieczność zacieśnienia polityki monetarnej w roku 2022 w skali podobnej do tej z początku stulecia, co przełożyłoby się na wzrost stopy referencyjnej do ok. 9 proc. na przełomie trzeciego i czwartego kwartału 2022 r.” – piszą autorzy raportu. Nie wykluczają jednak, że potrzebne mogą być bardziej zdecydowane działania. Powodem jest proinflacyjna polityka fiskalną rządu („trwale zwiększa deficyt przez np. wzrost wydatków zbrojeniowych, nie oferując realnej perspektywy zmniejszenia wydatków budżetowych”), która osłabia skuteczność podwyżek stóp w walce z inflacją. – Strategia rządu, polegająca na spadku inwestycji publicznych w samorządach oraz ograniczaniu podwyżek płac w sektorze publicznym, może być nieskuteczna, bowiem wysoka dynamika płac w sektorze prywatnym wywoła albo dużą falę odejść z pracy w sektorze publicznym, co tylko w niektórych przypadkach można będzie kompensować zmianami organizacyjnymi, albo konieczność skokowego wzrostu wydatków budżetowych z kilkunastomiesięcznym opóźnieniem – przestrzegał Maciej Bukowski jeszcze przed ostatnią decyzją RPP o niższej o połowę od oczekiwań podwyżce stóp procentowych. I zwracał uwagę, że – wraz z utrzymaniem wysokiego poziomu dyskrecjonalnych transferów emerytalnych, a także zapowiedziami dotyczącymi indeksacji 500 plus – rodzić to będzie dodatkową presję inflacyjną, która może wymagać zacieśnienia monetarnego nawet w skali przekraczającej poziom 10 proc. dla stopy referencyjnej. Prawdopodobieństwo recesji, jest ono obecnie znacznie wyższe w strefie euro (70 proc.) niż w USA (40 proc.) Nerwy, niepewność i rozchwianie Ekonomiści mówią o zmieniających się oczekiwaniach odnośnie do działań władz monetarnych na świecie, jakie zaszły w ostatnich tygodniach. – Wciąż przewidywane jest dalsze zacieśnianie polityki monetarnej, ale w kontekście coraz większych obaw o recesję wydaje się, że rynki się cofają w kwestii oczekiwanej skali zacieśniania monetarnego – relacjonuje ekonomistka Banku Pocztowego. Jednak zdaniem Janusza Jankowiaka tym razem rynki, oczekujące mocnego złagodzenia polityk banków centralnych, nie muszą mieć racji. – Nie mam pewności, czy nie jest to przesadzona zmiana nastawienia. Sądzę, że w sytuacji znaczącego przekraczania przez inflację celów inflacyjnych banków centralnych, nie będą się one tak bardzo zajmowały wzrostem gospodarczym, tylko jednak wypełnianiem swojego mandatu. A skoro tak, będą musiały wpływać na zagregowany popyt, podnosząc stopy procentowe – uważa ekonomista. Na razie jednak wśród inwestorów panuje zamieszanie. – Nie pamiętam jeszcze takiej zmienności na rynkach jak w tej chwili. Dotyczy tak naprawdę wszystkich aktywów. Rynki są rozchwiane, niepewność, co się wydarzy, też jest ogromna – relacjonuje Monika Kurtek. I zakłada, że nerwowość i zmienność będzie się na rynkach utrzymywać lub nawet pogłębiać. EBC, Fed i stopy procentowe Powodem zamieszania są wspomniane wyżej coraz wyraźniejsze oznaki nadchodzącej recesji, która zaczyna być uwzględniana w scenariuszach rynkowych analityków. Jak wskazuje Janusz Jankowiak na podstawie uśrednionych wycen globalnych banków ( Morgan, Goldman Sachs i Morgan Stanley), które szacują prawdopodobieństwo recesji, jest ono obecnie znacznie wyższe w strefie euro (70 proc.) niż w USA (40 proc.). – W strefie euro problem polega na tym, że przy wysokich wycenach i dużym prawdopodobieństwie recesji skłonność EBC do podnoszenia stóp procentowych do poziomów do niedawna oczekiwanych przez rynek, czyli 1,5 proc. w 2023 r., będzie zdecydowanie mniejsza niż w USA z uwagi na znacznie większy podział w ramach Rady Gubernatorów EBC odnośnie do tego, czy inflacja jest rzeczywiście tak niebezpieczna, jak mogłoby się wydawać. Tu dominuje opinia, że wysokie prawdopodobieństwo recesji poprowadzi ścieżkę inflacyjną bardzo mocno i szybko w dół – mówi Janusz Jankowiak. W tym układzie bardziej komfortową pozycję ma amerykański bank centralny. – Dualny mandat Fed (w przeciwieństwie do np. NBP amerykańskie władze monetarne nie mają wskazanego jako głównego celu zapewnienia stabilności cen; Fed ma też dążyć do pełnego zatrudnienia, niekiedy mówi się także o umiarkowanych długoterminowych stopach procentowych — red.) teoretycznie daje mu większe pole manewru, więcej luzu. Choć z drugiej strony są bardzo silne naciski i oczekiwania, że Fed, w którym zdania na ten temat są podzielone, będzie bardziej radykalny w sprawie podwyżek stóp procentowych niż EBC – tłumaczy Janusz Jankowiak. Niewykluczone jednak, że i Fed wstrzyma się ze zdecydowanymi ruchami. – Nie wiadomo, czy Fed z dość stanowczo wypowiadającym się dotąd prezesem Powellem na czele nie zmieni zdania. Wydaje się, że nawet jeżeli – już wysoka – inflacja będzie przyspieszała, to jednak banki centralne będą musiały wziąć pod uwagę, że gospodarki wchodzą w kryzys i być może złagodzą politykę monetarną – zastanawia się Monika Kurtek. A na dalszy wzrost inflacji wskazuje sytuacja na rynku surowców energetycznych, które drożeją, często pod dyktando Rosji. – Media już piszą o kryzysie energetycznym. Wystarczyło, że Rosja przykręciła kurek z gazem, by spowodować mocny wzrost cen surowca. Niemiecki minister gospodarki mówi o grożącym jego krajowi kryzysie energetycznym związanym z odcięciem od rosyjskiej ropy i gazu. To oznacza poważne zagrożenia dla europejskiej, ale też globalnej gospodarki, szczególnie w kontekście nadchodzącego spowolnienia bądź recesji. I muszą to mieć na względzie decydenci polityki pieniężnej – uważa ekonomistka Banku Pocztowego. NBP i stopy procentowe w Polsce Zmiana nastawienia głównych banków centralnych na świecie może być kłopotliwa dla ich polskiego odpowiednika. – Gdyby EBC podnosił stopy tak, jak zapowiedział, to ułatwiłby decyzję Radzie Polityki Pieniężnej, która mogłaby w dalszym ciągu swobodnie podnosić stopy procentowe w Polsce. Jeżeli EBC zatrzyma się z podwyżkami, skomplikuje to sytuację w Polsce. Choć oczywiście NBP powinien spełniać swój mandat (głównym zadaniem polskiego banku centralnego, zapisanym w Konstytucji RP, jest dbanie o wartość polskiego pieniądza; podobnie mówi Ustawa o NBP: „Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP” – red.). Przy oczekiwanej dwucyfrowej średniorocznej inflacji w 2023 r. bank centralny nie ma komfortowej pozycji. Nawet wtedy, kiedy tempo wzrostu gospodarczego będzie się zbliżało do zera – uważa Janusz Jankowiak. – Mandat NBP jest jednocelowy, poza tym sprecyzowany dość jasno, i trzeba go wypełniać – przypomina. Dodatkowo sytuację komplikuje to, mówi Janusz Jankowiak, że oczekiwany spadek inflacji w drugiej części 2023 r. – jeśli w ogóle nastąpi – będzie bardzo łagodny i powolny. – Poza dyskusją jest natomiast, że inflacja z powrotem wzrośnie na początku 2023 r. A jeśli tak, NBP musi to brać pod uwagę: nawet spadki inflacji w drugiej połowie roku nie upoważniają do tego, by zawiesić na kołku podwyżki stóp procentowych i panowanie nad popytem krajowym. Dlatego nie jestem, jak większość kolegów, przekonany, że już niedługo bank centralny zacznie myśleć o obniżkach stóp procentowych. Moim zdaniem to zdecydowanie nieuzasadniony optymizm – twierdzi ekonomista. I przypomina, że w polskiej ścieżce inflacyjnej, która po lekkim spadku w 2022 r. będzie się podnosiła na początku 2023 r., jest nie tylko składnik popytu krajowego, ale też to, co od banku centralnego jest niezależne – szoki podażowe, jak również działalność rządu. – Trudno dziś przewidzieć, co rząd zrobi z czasowo obniżonymi podatkami (w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej). Dalej nie da się ich za bardzo zmniejszać, ale przypuszczam, że te obniżone stawki mogą obowiązywać przynajmniej przez pierwszą połowę 2023 r. A to znów nie ułatwi zadania bankowi centralnemu: czasowe obniżanie obciążeń skutkuje wygładzaniem bieżącej inflacji, ale kosztem jej wzrostu później, gdy obniżki przestaną działać. A że zostaną odwołane, nie ma wątpliwości – mówi Janusz Jankowiak. Dlatego, jak wskazuje, jeśli NBP zatrzyma się z główną stopą procentową na poziomie 7-7,5 proc. (a tym bardziej obecnych 6,5 proc.), wcale nie będzie to oznaczało końca cyklu podwyżek, a na pewno nie przejścia w fazę łagodzenia polityki pieniężnej. – Inflacja, która może zahaczyć o 20 proc. w pierwszym kwartale 2023 r., z całą pewnością nie będzie czymś upoważniającym do sygnalizowania końca cyklu podwyżek, a tym bardziej początku obniżek stóp procentowych – zauważa ekonomista. Jego zdaniem czas na zmiany w polskiej polityce monetarnej nadejdzie później. – W 2024 r. inflacja w Polsce powinna być już zdecydowanie niższa, to znaczy jednocyfrowa. Wtedy będą już dostępne prognozy inflacyjne na kolejne trzy lata i – jeśli będą wiarygodne – można będzie pod nie przygotowywać fazę łagodzenia polityki pieniężnej. Moim zdaniem nie powinno to jednak nastąpić wcześniej niż w drugiej połowie 2024 r. – twierdzi Janusz Jankowiak. Kursy walut: złoty i euro tracą, zyskuje dolar Gdy na rynku zaczyna być nerwowo, a perspektywy wskazują na pogorszenie koniunktury, inwestorzy zwykle wybierają bezpieczne miejsca dla swojego kapitału. A tymi – ich zdaniem – nie są ani polskie obligacje, ani polska waluta, ani w ogóle rynki wschodzące (emerging markets). Wybierają dolara (co jest głównym powodem umacniania się tej waluty, także wobec euro i złotego), uznawanego w trudnych czasach za bezpieczną przystań. – W tej chwili widzimy na rynku walutowym całkowity odwrót od ryzyka. Relatywnie małe jest też wsparcie kursu złotego przez zdecydowane wypowiedzi członków RPP i przedstawicieli banku centralnego. Ale głównym powodem zmian są Stany Zjednoczone, do których – w takich właśnie sytuacjach niepewności – zwykle wracają inwestorzy, również portfelowi, szczególnie z obszaru rynków wschodzących, do których zalicza się Polska ze swoją walutą – tłumaczy Janusz Jankowiak. Poniższy wykres pokazuje skalę tego zjawiska w ostatnich tygodniach. Wykres pokazuje, jak w ciągu ostatniego miesiąca dolar, frank i euro umocniły się wobec złotego, a także ile straciła europejska waluta względem amerykańskiej i szwajcarskiej Fot.: Stooq W efekcie złoty słabnie. W czwartek, po mniejszej od przewidywań podwyżce stóp procentowych, stracił kolejne kilka groszy. W piątek przed południem za euro trzeba było płacić 4,80 zł, za dolara 4,76 zł a za franka – 4,85 zł, tymczasem jeszcze nie tak dawno, kilka miesięcy temu, za podobne zakupy zapłacilibyśmy na rynku walutowym znacznie mniej (w lutym 2022 r. euro kosztowało 4,48 zł, we wrześniu 2021 r. za franka płacono 4,14 zł, a za dolara – 3,79 zł). Kurs EUR/PLN 7-8 lipca 2022 – Słabnący złoty oznacza dodatkowy wzrost cen – przypomina Monika Kurtek. – Płacimy więcej za np. surowce energetyczne, za które rozliczamy się w dolarach, więc im słabszy złoty, tym jest to groźniejsze dla i tak wysokiej inflacji, która jeszcze wzrośnie. I właśnie przez jej pryzmat powinniśmy patrzeć na kurs złotego – dodaje. Jego problemy nie pojawiły się jednak dopiero w ostatnich tygodniach. W ciągu ostatnich 12 miesięcy złoty stracił do głównych walut: najwięcej do dolara i franka, choć także euro jest droższe niż rok temu. Wykres pokazuje, jak w ciągu ostatnich 12 miesięcy dolar, frank i euro umocniły się wobec złotego, a także ile straciła europejska waluta względem amerykańskiej i szwajcarskiej Fot.: Stooq Niestety, na to, żeby nasza waluta zaczęła się umacniać, na razie się nie zanosi. – Wciąż nie wiemy, jak potoczą się losy Krajowego Planu Odbudowy. Wydawało się, że już wyszliśmy na prostą i unijne pieniądze zaczną napływać do Polski, jednak ostatnie dni przyniosły negatywne informacje w tym zakresie. Patrzą na nie także rynki finansowe, więc wśród inwestorów pojawiają się wątpliwości i obawy, że Polska szybko tych pieniędzy nie zobaczy. Mamy, ogólnie rzecz biorąc, całe spektrum czynników, w tym sporo zewnętrznych, które mogą wpływać na kurs złotego. Niestety, dziś wydaje się, że wszystkie są dla naszej waluty, jak i innych walut krajów emerging markets, negatywne i zamiast wspierać, mogą złotego osłabiać – uważa Monika Kurtek. Optymizmem nie napawają też najnowsze projekcje NBP dotyczące przyszłości inflacji i gospodarki. Zakładają wyhamowanie wzrostu gospodarczego i utrzymywanie się wysokiej inflacji w Polsce. Czynników, które wspierałyby złotego fundamentalnie, nie dostrzega też Janusz Jankowiak. Tym bardziej że prognozy rynkowe dotyczące wzrostu gospodarczego, np. w opublikowanej na początku lipca Ankiecie Makroekonomicznej NBP, są dość zbieżne — w przeciwieństwie do rozstrzelonych prognoz inflacji i stóp procentowych, co potwierdza braku konsensusu i świadczy o sporej niepewności wśród analityków. – Krótko mówiąc: według uczestników rynku czeka nas podwyższony poziom inflacji w średnim okresie przy niepewnej reakcji banku centralnego na to zjawisko, przy zdecydowanie pogarszającym się tempie wzrostu gospodarczego. Te czynniki, plus kilka dodatkowych, jak wątpliwości związane z napływem środków z funduszy unijnych do Polski w ramach KPO, w żadnym wypadku nie wspierają złotego – uważa ekonomista. Wiele nazw geograficznych, takich jak Moskwa, Paryż, Pekin, jest łatwych do wymówienia i dobrze zapamiętanych. Są jednak takie imiona, które, jak to mówią, "łamią język", podczas gdy ty mówisz. Czy wiesz, że oficjalna nazwa miasta Bangkok jest najdłuższą nazwą miasta na świecie, i jak jest nazwa wzgórza z 85 liter napisanych w Nowej Zelandii? Zobacz także: Najdłuższe słowo na świecie zawiera 189,819 liter Contents1 Najdłuższa nazwa miasta2 Najdłuższe nazwy geograficzne3 Najdłuższa nazwa jeziora4 Najdłuższa nazwa góry i najdłuższa nazwa tego miejsca na świecie Najdłuższa nazwa miasta 1. Oficjalna nazwa stolicy Tajlandii - Bangkok brzmi jak Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahintarayutthaya Mahadilok PhoP Nopparat Ratchathani Buriram Udomratchanivet Mahasatan Amon aux Piments Avatan Sathit Sakkathattiyya Vitsanukam Prasit (กรุงเทพมหานคร อมร รัตนโกสินทร์ ม หิน ท รา ยุ ธ ยา มหา ดิลก ภพ นพรัตน์ ราชธานี บุรี รมย์ อุดม ราช นิเวศน์ มหา สถาน อมร พิมาน อวตาร สถิต สักกะ ทัต ติ ยะ วิษณุกรรม ประสิทธิ์). Według Księgi Rekordów Guinessa jest to najdłuższa nazwa miasta na świecie i przetłumaczona jako "Wielkie miasto aniołów, wielka ziemia zdobycia nieśmiertelne bóstwo Indra, kapitał królewski dziewięciu kamieni szlachetnych, piękne miasto z wielu wspaniałych królewskich pałaców i dworów na boskim wcieleniem boga". Najdłuższe nazwy geograficzne 2. Muckanaghederdauhaulia - najdłuższa nazwa miejsca w Irlandii (22 litery). Nazwa tłumaczy się jako "bagnisty obszar między dwiema solnymi zatokami". 3. Gasselterboerveenschemond - najdłuższa nazwa w Holandii (25 liter) 4. Mamungkukumpurangkuntjunya Jest to wzgórze w Australii i najdłuższa oficjalna nazwa miejscowości w Australii (26 liter). Nazwa miejsca z miejscowego języka Pityanthyar jest tłumaczona jako "gdzie diabeł wkurza". 5. Venkatanarasimharajuvaripeta - najdłuższa nazwa miejsca w Andhra Pradesh w Indiach (28 liter) 6. Pekwachnamaykoskwaskwaypinwanik Jest to nazwa jeziora i najdłuższa nazwa w Kanadzie (31 liter). Z języka Cree jest tłumaczone jako "miejsce, w którym pstrąg jest zahaczony". 7. Ęteritsiputeritsipuolilautatsijänkä - najdłuższa nazwa miejsca w Finlandii i druga najdłuższa w Europie (35 liter) 8. Tweebuffelsmeteenskootmorsdoodgeskietfontein - gospodarstwo w północno-zachodniej prowincji Afryki Południowej (44 litery). Jest tłumaczone jako "źródło, w którym dwa byki zostały czysto zabite jednym strzałem". Najdłuższa nazwa jeziora 9. Chargoggagoggmanchauggagoggchaubunagungamaugg (Charoggogoggmanchaugraghogchaubunagungamaugg) to jezioro w Stanach Zjednoczonych (45 liter). Nazwa jeziora jest tłumaczona z języka Algonquian Indian Nipmuk, ponieważ "miejsce połowów na granicy jest neutralnym miejscem spotkań". 10. Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch (Llanvayrpullgvingillgogeryhverndrobullllantysilyogogogoh) - najdłuższa nazwa miejsca w Wielkiej Brytanii (58 liter). Nazwa języka walijskiego oznacza „Kościół NMP w dziupli białej leszczyny w pobliżu gwałtownego wiru kościoła św Tisilio z czerwonej jaskini”. Najdłuższa nazwa góry i najdłuższa nazwa tego miejsca na świecie 11. Taumatawhakatangihangakoauauotamateaturipukakapikimaungahoronukupokaiwhenuakitanatahu (Taumatauakatangiangakoauauotamateaturipukakapikimaungahoronukupokanuenuakitanatahu) - to nazwa wzgórza (85 liter) w wysokości 305 metrów w Nowej Zelandii. Nazwa języka Maorysów tłumaczy się jako „szczyt, gdzie Tamatea, człowiek o wielkich kolanach wspinał się po górach, połknąć ziemi, który podróżował i grał na flecie nosa do ukochanej”. Według Księgi Rekordów Guinessa jest to najdłuższa nazwa tego miejsca na świecie.

największa stopa na świecie